تعريف رشته
اپيدميولوژي مطالعه چگونگي توزيع و تعيين‌كننده هاي توزيع حالات و وقايع مربوط به سلامت در جمعيتي مشخص، و بهره گيري از اين مطالعه براي حل مشكلات بهداشتي است.
رسالت رشته
قرن اخير شاهد تغيير عمده در الگوي سلامت جامعه بوده است. اين تغيير در الگوي تولد و مرگ در جامعه و تغيير هرم سني، تغيير در اميد به زندگي و الگوي بيماريهاي شايع در جامعه واضح است. تغيير در بيماريهاي شايع از بيماريهاي عفوني مثل وبا و سل به سمت بيماريهاي قلبي عروقي، سرطان و اختلالات متابوليك و مدل عليتي بيماريهاي جديد به علاوه توجه جدي‌تر به اندازه گيري نقش عوامل محيطي، شغلي و رواني در سلامت جامعه، تحرك جديدي را در اين رشته ايجاد كرد و زمينه‌هاي جديد توجه و تحقيق در سلامت جامعه و علل مؤثر بر آن را فراهم آورد. زمينه‌هاي جديد در رشته هاي ملكولي و ژنتيك محصول گرايش جديد به بررسي علت بيماريها و نيز پيشرفتهاي تكنولوژيك ساليان اخير مي‌باشد. مهمترين نقش اپيدميولوژيست، تحليل داده‌هاي سلامتي و ارزشيابي و پايش برنامه‌هاي سلامتي و نيز تعيين هزينه فايده برنامه‌هاي سلامتي است. در اين راستا با بهينه كردن هزينه در سطوح و برنامه‌هاي مختلف سلامتي و كمك در انتخاب بهترين روشها براي ارتقاء سلامت جامعه، كمك به ايفاي نقش زير ساختاري نظام سلامت را براي توسعه اقتصادي اجتماعي جامعه برعهده دارد.
چشم انداز
دانش آموختگان اپيدميولوژي تفكر اپيدميولوژيكي را در جامعه و ميان بخشهاي مختلف سيستم اداره جامعه گسترش مي‌دهند. به تحليل داده‌هاي بخش سلامت جامعه مي‌پردازند و به مسئولان در تحليل داده‌ها و تصميم‌گيري مبتني بر شواهد و توجه به هزينه اثربخشي، كمك مي‌كنند. در اين راستا با بررسي زمينه‌ها و علل نابرابري سلامت در اجتماع، به دسترسي يكسان و كامل تمام افراد جامعه به خدمات بهداشتي با كيفيت كمك مي‌كنند. با حضور در طرح‌هاي تحقيقاتي باليني باتوجه به استانداردهاي تحقيق با افزايش كيفيت نتايج به پيشنهاد درمانها و راهكارهاي پيشگيري مؤثر و همزمان به ارتقاء علم پزشكي در كشور كمك مي‌كنند.
اهداف
الف. اهداف آموزشی:
گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه اهداف آموزشی بر روی اهدافی مشتمل بر موارد زیر تمرکز دارد:
- تربیت نیروهای متعهد، توانمند و آشنا به مفاهیم بهداشتی در قالب دانشجویان دوره کارشناسی ارشد در جهت تأمین و ارتقاء سطح سلامت جامعه و پیشگیری از بیماری ها و کنترل آنها در جامعه تحت پوشش
- ارزیابی سلامت و شناسائی مشکلات سلامتی جامعه و انجام تحقیقات مبتنی بر نیاز جامعه با انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی با انگیزه پاسخگویی به ذی نفعان که مهمترین آن جامعه است
- انجام پایش و ارزیابی برنامه های کلان بهداشتی و انجام کلیه مراحل مطالعاتی، طراحی، جمع آوری داده ها، تحلیل و گزارش دهی نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک در حیطه های بالینی و اجتماعی
- برگزاری دوره های مشاوره ای اجرای تحقیقات با محوریت پیشگیری ، مدیریت و کنترل مشکلات مرتبط با سلامت و آموزشی توانمندسازی مبانی و روشهای اپیدمیولوژی و روش تحقیق علمی بعنوان یک محقق مستقل
- حضور در گروههای آموزشی سای گروه هها و دانشکده های دانشگاه
- کمک به فرایند تکمیل زنجیره ترجمان و انتقال دانش و پزشکی مبتنی بر شواهد
ب. اهداف پژوهشی:
- گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه پژوهشی بر روی اهدافی مشتمل بر موارد زیر تمرکز دارد:ایجاد ابزاری برای ترجمان دانش در راسای درک علل بیماری و سلامت با مشارکت سایر دپارتمان های دانشگاه
- طراحی و اجرای پروژه های تحقیقاتی بین بخشی بر بستر مطالعات بزرگ جمعیتی و کوهورت های های موجود در استان از جمله طرح های مشهد استادی و کوهورت کارکنان دانشگاه
- طراحی و اجرای تحقیقات بر روی مهمترین علل مرگ و از کارافتادگی در کشور و استان همچون بیماریهای قلبی، سوانح و حوادث و سرطانها
- طراحی و اجرای تحقیقات بر روی مهمترین اولویت های سلامتی جامعه براساس نیاز سنجی از جامعه
- اجرای مطالعات ارزیابی اثربخشی مداخلات مختلف بهداشتی و اجتماعی به منظور پاسخگوئی به نیازهای جامعه
- تلاش در جهت اجرای تحقیقات با قابلیت تجاری سازی از مسیر شرکت های دانش بنیان
- طراحی و پیاده سازی پروژه های تحقیقاتی در زمینه ارزیابی های کلان عوامل اقتصادی و اجتماعی بر سلامتی در قالب طرح هایSDH
- تربیت دانشجویان دوره کارشناسی ارشد که از لحاظ دانش فنی قابلیت فعالیت بعنوان یک پژوهشگر مستقل را داشته باشند. این دانشجویان باید قادر باشند کلیه مراحل مطالعاتی ،طراحی ،جمع آوری داده، آنالیز و گزارش دهی مطالعات اپیدمیولوژیک را در حیطه های بالینی و اجتماعی به انجام رسانند.
اهم فعاليتهاي آموزشي اجرایی شده:
تربيت نيروي انساني كارآمد براي تدريس و تحقيق در دانشگاهها و مؤسسات آموزشي و پژوهشي در سطح کارشناسي ارشد.
راهنمايي ديگر محققين در ساير دانشکدهها و موسسات آموزشي و پژوهشي ارگانها و سازمانها
برگزاري کارگاههاي توانمندسازي اعضاي هيأت علمي دانشگاه و دانشجويان تحصيلات تکميلي در ارتباط با نرم افزارهاي کاربردي مختلف نظير Stata و SPSS و Mendeley
برگزاري کارگاههاي توانمندسازي اعضاي هيأت علمي دانشگاه و دانشجويان تحصيلات تکميلي در ارتباط روش تحقيق مقدماتي و پيشرفته.
برگزاري کارگاههاي توانمندسازي اعضاي هيأت علمي دانشگاه و دانشجويان تحصيلات تکميلي در ارتباط مطالعات مروري و ساختار يافته و فراتحليل.
برگزاري کارگاههاي توانمندسازي اعضاي هيأت علمي دانشگاه و دانشجويان تحصيلات تکميلي در ارتباط مقاله نويسي
اهم فعاليتهاي تحقيقاتي گروه
- طراحي و اجراي مطالعات مرور ساختار يافته و فراتحليل.
- طراحي و اجراي مطالعات غربالگري و تحليل آنها.
- طراحي و اجراي مطالعات کارآزمايي باليني و تجربي.
- طراحی و اجرای مطالعات بقا
- طراحی و اجرای مطالعات متنوع در حیطه مدیریت بیماری کرونا
- طراحي و اجراي مطالعات اپيدميولوژيک به منظور برآورد بار بيماريهاي مزمن و تشخيص عوامل خطر.
- طراحي و اجراي مطالعات ارزشيابي اثرات مستقيم و غيرمستقيم واکسن هاي کرونا
- کمي سازي و اولويت بندي مداخلات پيشگيرانه در زمينه عوامل خطرساز بيماريهاي مختلف با رويکرد ارزيابي خطر مقايسهاي.
- طراحي و اجراي بار بيماريها.
- طراحي و اجراي مطالعات مربوط به نابرابري در سلامت.
اهم سوابق ارتباط با صنعت و جامعه
- مشارکت فعالانه در حوزه مدیریت کووید 19 دانشگاه
- مشارکت فعالانه در برنامه های ارزیابی اجتماع حوزه معاونت بهداشت
- مشارکت فعالانه در مدیریت برنامه HIV در سطح جامعه
- برنامه ريزي و سياست گذاري کنترل و کاهش بيماريهاي غيرواگير